لطایف قرآنی
غرق حتمییکی از اکابر به صاحب عبّاد رقعه ای نوشت در شفاعت و حمایت ظالمی که مستوجب قتل شده و قتل وی براین وجه قرار یافته بود که او را در حوض آب، مکرّر غوطه دهند تا وقتی که بمیرد؛ صاحب عبّاد در جواب رقعه آن بزرگ، این آیه را نوشت: «ولا تُخاطبنی فی الّذین ظَلَموا إنَّهُم مُغرَقون؛ در مورد (خلاص) آنها که ظلم کردند با من خطاب مکن که ایشان غرق شوندگانند.» سوره هود، آیه 37. پسر حاضر جوابامیر اسماعیل گیلکی پسر خوانده ای داشت که دچار مرض آبله شد و زیبایی صورت وی در اثر این بیماری از بین رفت. روزی وی در برابر امیر اسماعیل ایستاده بود؛ امیر از تغییر زیبایی صورت آن پسر تعجّب می کرد که چگونه تبدیل به این زشتی شده است؟ قاضی ابومنصور که در آنجا حاضر بود، این آیه را خواند: «لقد خَلَقْنَا الإنسانَ فی احسنِ تَقْویم. ثُمَّ رَدَدْناهُ اَسْفَلَ سافلین؛ همانا ما انسان را در نیکوترین صورت آفریدیم، سپس او را به صورت پست ترین پَستان، برگرداندیم» چون خودِ قاضی نیز چهره زیبایی نداشت، پسر در پاسخ گفت: «وضَرَبَ لَنا مَثَلاً ونسی خَلقَهُ؛ برای ما مثلی زد و خلقت خویش را فراموش نمود.» قاضی خجل گشت و دیگران از فطانت پسر متعجّب شدند. سوره تین، آیه 4و 5. سوره یس، آیه 78. سرقت ادبییکی از بزرگان به صاحب بن عبّاد مکتوبی نوشت در نهایت لطافت، که بسی آثار فصاحت و بلاغت از آن ظاهر بود؛ چون صاحب عبّاد آن را مطالعه کرد، دریافت که اکثر این کلمات نغز و بدیع که در نامه درج شده، از خود اوست، از این رو، در جواب او این آیه را نوشت: «هذِهِ بِضاعَتُنا رُدَّتْ اِلَینا؛ این کالای ماست که به سوی ما باز گردانیده شده است.» سوره یوسف، آیه 65. منبع : ابوذر ابراهیمی ، مجله بشارت > خرداد و تیر 1377، شماره 5 صفحه 62 |
