جوان، اس ام اس، پیام کوتاه یا پیامک

در میان سرگرمی های سالم یا ناسالمی که این روزها بازارش داغ است، اس ام اس یا همان پیام کوتاه یا به اصطلاح پیامک، جایگاه ویژه ای دارد.

پیامک ها انواع مختلفی دارند: پیامک های عاشقانه، مذهبی، تبلیغاتی، پیامک هایی که حاوی یک جمله فلسفی یا روان شناسی است و....

این پیامک ها که بسته به نوع مخاطبانشان ارسال و دریافت می شوند، گاهی آن قدر بی معنیاند که شاید ارزش یک بار خواندن را هم نداشته باشند و گاهی چنان عمیقند که می توانند ساعت ها ذهن را به خود مشغول کنند.

جوک یا لطیفه یا...

نقش جوک یا لطیفه را در پیامک ها نباید نادیده گرفت. بسیاری از پیامک هایی که بین افراد رد و بدل می شوند، جوک های بی مز ه ای است که معلوم نیست از کجا به ذهن سازندگان آنها رسیده یا گاهی به ندرت بعضی هاشان لبخند کم رنگی روی لبانت می آورد که البته همین هم برای روزگاری که لبخند قیمتش بالا رفته شاید غنیمت است.

بعضی هاشان هم آن قدر زشت و دور از ادب هستند که موقع خواندنشان ازخجالت نمی توانی سرت را بلند کنی. بعضی افراد، این پیامک ها را به سرعت از گوشی شان پاک می کنند و بعضی دیگر به سرعت آن را برای دیگری می فرستند و او هم برای دیگری و این سیر تا جایی ادامه می یابد که پس از مدت کوتاهی آن پیامک به خاطر تکراری بودن و نه زشت بودن از گوشی ها پاک می شود.

جایگاه فرهنگ یک جامعه در پیامک

به خوبی می توان انعکاس فرهنگ یک جامعه را در پیامک هایی که بین افراد آن رد و بدل می شود، مشاهده کرد. جالب است که بدانیم بیش ترین حجم پیامک های ما دقیقاً همان مواردی است که در عرف و سطح جامعه از آن منع می شود؛ چه در قالب جوک، پیامک های به اصطلاح سرکاری یا...

چرا چیزی که در سطح جامعه خلاف عرف و عفت عمومی تلقی می شود به وفور در پیامک های ما دیده می شود؟

ایا برای این است که بیان این موارد را در جامعه عادی سازیم یا برای متعادل کردن دیدگاه افراطی نسبت به آن؟

بعضی از پیامک هایی که به عنوان خنده فرستاده می شوند گاهی نشان از واقعیت های تلخ و عادات غلطی دارند که در سطح جامعه و فرهنگمان وجود دارد، ولی بسیاری از افراد خیلی ساده از کنار آنها عبور می کنند بدون اینکه به پیام نهفته در آن پیامک توجه کنند و با ریشه یابی در ذهن خود ببینند مشکل کجاست. اینان غافلند که یک فرهنگ از تک تک افراد شروع و بعد همه گیر می شود و با کنار گذاشتن بعضی از این عادات و باورهای خودساخته و غلط اجتماعی است که بسیاری از مشکلات و گرفتاری ها هم حل می شود.

محدودیت کلمه

از نکات مثبت پیامک ها محدودیت در به کارگیری کلمات است. گفتنی است مطالب با توضیح داده شدن از عمق به سطح نمی اید و با خلاصه کردن آن، فرصت فکرکردن و برداشت شخصی از پیامک را از خواننده نمی گیریم. وقتی دو نفر رو در رو صحبت می کنند، غیر از کلماتی که برای ادای مقصود استفاده می شود، حرکات چشم، دست ها و صورت نیز به رساندن مقصود کمک می کند، اما در نوشتار باید تنها با کلماتی که در اختیار داریم مقصود را ادا کنیم. حالا اگر این نوشتار پیامک باشد باید از حداقل کلمات، بهترین و بیشترین استفاده را کرد و این نکته در پیامک به خالص شدن زبان کمکی کند؛ چون در پیامک فقط با زبان روبه رو هستیم.

البته این محدودیت گاهی باعث به وجود آمدن کلمات ساختگی و نادرست در زبان هم می شود. مثلا عده ای با کوتاه تر کردن کلمات لغات جدیدی از آنها می سازند که با دستور زبان ناسازگار است. مثلاً به جای حرف بزنیم می نویسند بحرفیم یا زنگ بزنیم، بزنگیم و مواردی از این دست که به زبان آسیب می رساند.

آسیب شناسی پیامک

یکی از پیامدهای منفی سرگرمی های از این دست، عدم تحرک جسمانی است. از دیگر آسیب های دیگر که به تدریج حاصل می شود، به تنهایی خو کردن فرد است؛ چون ارتباط ها از حضوری و دیداری به ارتباط های مجازی تغییر می یابد و افراد هم به تدریج به همین ارتباط قناعت می کنند و دیگر نیازی به ارتباط های حضوری در خود احساس نمی کنند.

زبان پیامک

از دیگر نگرانی های زبان، به کار رفته در پیامک است. زبان ما فارسی است و طبیعتاً باید پیامک های ارسالی ما هم فارسی باشد، اما نزدیک به پنجاه درصد پیامک هایی که ارسال و دریافت می شوند، به زبانی بین انگلیسی و فارسی است؛ یعنی جملات فارسی را به حروف انگلیسی می نویسند که این به زبان کشورمان آسیبی جدی وارد می کند و اگر گسترش یابد، هویت زبان به تدریج به خطر می افتد.

منبع : زینب علیزاده مجله دیدار آشنا > تیر 1387، شماره 94  ، صفحه 21