بخیل زیرکبخیلی به کوزه گری سفارش داد برایش کاسه و کوزه ای را بسازد،کوزه گر پرسید:بر کوزهات چه بنویسم؟بخیل گفت: بنویس:) …فمن شرب منه فلیس منّی… )؛یعنی هر کس ازآن بنوشد، از من نیست!(سوره بقره،ایه249)کوزه گر پرسید: بر کاسهات چه بنویسم؟ بخیل گفت: بنویس:)…و من لم یطعمه فانّه منّی… )؛ یعنی هر کس از آن نخورد ،او از من است.(سوره بقره،ایه249) |
خجالت و پشیمانییک روز،در زمانی که معاویه حاکم شام بود و همه اعیان شام و جاز و عراق حاضر بودند،عقیل بن ابیطالب،در دمشق معاویه نشسته بود.معاویه بر سبیل ظرافت گفت:ای اهل شام و حجاز و عراق ایا ایه )تبت یدا ابی لهب و تب) را شنیده اید؟ گفتند:بلی.معاویه گفت:ابی لهب عموی عقیل است. عقیل گفت:ای اهل شام و حجاز و عراق ،ایا ایه )و امراته حمالة الحطب.فی جیدها حبل من مسد) را شنیده اید؟ گفتند: بلی.گفت:این )حمالة الحطب) عمه معاویه است. معاویه از ظرافت خود پشیمان شد و از آن جواب خجل گشت. |
شیطان را خفه کردمردی مشغول غذا خوردن بود،شخصی به او گفت:«بسم الله الرحمن الرحیم گفتی یا نه؟» گفت:«خیر،مگر چه اشکالی دارد؟!» آن شخص جواب داد:«اگر بسم الله نگویی، شیطان در غذا خوردن با تو شریک می شود». |
1. سهم برادریمسکینی به نزد امیر آمد و گفت: به مقتضای آیه «أِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ»؛ «مؤمنان برادر یکدیگرند.» مرا در مال تو سهمی است؛ چرا که برادرت هستم. امیر گفت تا یک دینار به او دادند. مسکین گفت: ای امیر! این مبلغ کم است. امیر گفت: ای درویش! تنها تو برادر من نیستی، بلکه همه مؤمنان عالم برادر من هستند. پس اگر مال مرا به همه ایشان قسمت کنند، به تو بیش از این نرسد. |
1. غرق حتمییکی از بزرگان به صاحب بن عبّاد رقعه ای در شفاعت و حمایت ظالمی که مستوجب قتل شده بود نوشت. نوع قتل بدین صورت بود که او را در حوض آب، مکرر فرو برند تا وقتی که بمیرد. صاحب بن عباد در جواب رقعه آن بزرگ، این آیه را نوشت: «... وَ لا تُخاطِبْنی فی الَّذینَ ظَلَمُوا اِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ»؛ «و درباره آنها که ستم کردند با من صحبت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!» |
مجادله های لفظیدزدی سر راه یک قاضی را گرفت و گفت:برهنه شود و آنچه را که از البسه و نقود داری،به من ده.قاضی گفت:تو کیستی:دزد گفت:سارق هستم. قاضی گفت:از خدا نمی ترسی؟ دزد گفت:اگر از خدا نمی ترسیدم، اول تو را می کشتم و بعد مالت را می بردم. قاضی گفت:تو حیا نمی کنی،حال آنکه پیغمبرت فرموده است:«الحیاء من الایمان». |
اخلاق نیک- «از بزرگی پرسیدند: بهترین چیزی که خداوند به بنده عطا می کند، چیست؟ گفت: خلق نیکو». |
سگ، عربی نمی داندعالیه جعفریمرحوم حاج میرزا محمد علی، معروف به میر آخور اوغلی، از علمای بزرگ اردبیل بود.یک روز مردی به ایشان مراجعه نمود و گفت:خانه ام در حاشیه شهر واقع شده است و شب هنگام که به منزل می روم،از حمله سگ ها می ترسم. دعایی به من یاد بدهید که از مزاحمت آنها در امان باشم. شیخ فرمود:برای رفع شرّ سگ، این ایه را می خوانند:«و کلبهم باسط ذراعیه بالوصید؛و سگ آنها، دست های خود را بر دهانه غار گشوده بود».(سوره کهف، ایه 18) ولی این را هم بدان که سگ، عربی نمی داند.پس چوب دستی را از خود دور نکن! |
طوطی و کلاغطوطیای را با زاغی در قفس کردند و از قبح مشاهده او مجاهده همیبرد و میگفت: این چه طلعت مکروه است و هیئت ممقوت و منظر ملعون و شمایل ناموزون؟ یا غُرابَ البَینِ ... یا لَیتَ بَینِی وَبَینَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَینِ زخرف/38؛ ای کلاغ جداییانداز! کاش بین من و تو فاصله مشرق و مغرب بود3. |
|
انسان در زندگی مادی از مواهب طبیعی و روزی و اقتصاد و معیشت بی نیاز نیست و در این اصل کلی تفاوتی میان انسان های عادی و مادی و انسان های متعالی و معنوی – حتی برترین آنها- به چشم نمی خورد. اما آنچه منشأ تفاوت در اخلاق اقتصادی، میان انسان ها می شود نوع رفتار آنان در کسب روزی و معیشت و درآمد و نیز چگونگی بهره مندی و مصرف است. در اخلاق اقتصادی پیامبر اکرم(ص) اصولی به چشم می خورد که برای هر مسلمان طالب رفتار درست اقتصادی، درس آموز و دارای قابلیت پیروی کردن است. |
