لطایف قرآنی

وزیر زیرک

روزی ابوالعیناء به احمد بن ابی داود که وزیر مأمون بود شکایت برد از آنکه دشمنانش، که در ایذاء او دست، یکی کرده بودند. احمد گفت: ید اللّه فوق ایدیهم (سوره فتح، ایه 10) دست تصرّف خدا بالای دستهای ایشان است.

ابوالعیناء گفت: مکر و حیله های آنان نیز عظیم است.

احمد گفت: لا یحیق المکرُ السِّئُ الاّ باهله (سوره فاطر، ایه 43)

مکر مردمان بد باز نمیگردد مگر به خود مکر کنندگان.

ابوالعیناء گفت: ایشان بسیارند و من تنها و بیکس هستم.

احمد گفت: کم من فئةٍ قلیلةٍ غَلَبَت فئةً باذن اللّه (سوره بقره، ایه 249)

چه بسیارند گروه اندک که غلبه کنند بر گروه بسیار به فرمان خداوند.

لطایف قرآنی

حکم لازم الاجرا

در زمان خلافت مأمون، شخصی خلافی کرد. امر به گرفتاریش شد. او فرار کرد، برادرش را گرفتند و نزد مأمون آوردند. مأمون به او گفت: برادرت را حاضر ساز و گرنه تو را به جای او به قتل خواهم رساند.

آن شخص گفت: ای خلیفه! اگر سرباز تو بخواهد مرا بکشد و تو حکمی بفرستی که مرا رها کند، آیا آن سرباز مرا آزاد می کند یا نه؟!

لطایف قرآنی

طفیلی و قرآن

از طفیلی پرسیدند: کدام سوره برای تو شگفت انگیز است؟

گفت: سوره مائده! (مائده به معنی سفره آراسته از غذا است)

پرسیدند: کدام آیه؟

گفت: آیه: «ذرهم یأکلوا او یتمتعوا؛ بگذار آنها بخورند، و بهره گیرند»! (سوره حجر، آیه 3)

گفتند: دیگر کدام آیه؟

گفت: آیه: «...ادخلوها بسلام آمنین؛ داخل این باغها شوید با سلام و امنیت» . (سوره حجر، آیه 46)

باز هم گفتند: پس از آن، کدام آیه را دوست داری؟

گفت: آیه: «و ما هم منها بمخرجین؛ و هیچگاه از آن اخراج نمی گردند»! (سوره حجر آیه 48)

لطایف قرآنی

تواضع امام

حسن بن علی(ع) راگذری بربینوایان افتاد که پاره های نان پیش روداشتند و می خوردند. امام را دعوت به طعام خویش نمودند. امام با آنان نشست و خورد. آنگاه سوار بر مرکب شد و فرمودند: «اِنَّ اللّه لا یحِبُّ مَن کانَ مُختالاً فَخُوراً؛ همانا که پروردگار، متکبر فخر فروش را دوست ندارد» (سوره نساء، آیه 36).

لطایف قرآنی

پاسخ دندان شکن

روزی یک یهودی به حضرت علی(ع) گفت: هنوز پیامبر شما را دفن نکرده بودند که اختلاف در میان شما پیدا شد.

حضرت فرمود: اختلافی که در میان ما پیدا شد از فراق او بود نه در دین او، حال آنکه پاهای شما هنوز از گل و لای نیل خشک نشده بود که به پیغمبر خود گفتید:

«اجْعَلْ لَنا اِلهاً کَما لَهُمْ آلِهَة؛ برای ما خدایی پیدا کن همچنان که بت پرستان را خدایانی است.»

آن یهودی از این جواب منفعل شد.

لطایف قرآنی

غرق حتمی

یکی از اکابر به صاحب عبّاد رقعه ای نوشت در شفاعت و حمایت ظالمی که مستوجب قتل شده و قتل وی براین وجه قرار یافته بود که او را در حوض آب، مکرّر غوطه دهند تا وقتی که بمیرد؛ صاحب عبّاد در جواب رقعه آن بزرگ، این آیه را نوشت:

«ولا تُخاطبنی فی الّذین ظَلَموا إنَّهُم مُغرَقون؛ در مورد (خلاص) آنها که ظلم کردند با من خطاب مکن که ایشان غرق شوندگانند.» سوره هود، آیه 37.

لطایف قرآنی

پیشنماز و اعرابی

یکی نماز می خواند و در نماز، سوره نوح را پس از حمد می خواند. در همان آیه اول «اِنّا اَرْسَلْنا نُوحاً»*

(ما نوح را فرستادیم) باز ماند و بیش از آن به یاد نیاورد.

اعرابی که حوصله اش سر رفته بود، گفت:

«اگر نوح نمی رود، دیگری را بفرست و ما را باز رهان»

*ـ سوره نوح(71)، آیه1.

این را که نمی داند، آن را هم نمی داند

لطایف قرآنی

استجابت دعای مضطر

پیر زنی به نزد جنید بغدادی آمد و گفت: مدتی است که پسرم از خانه رفته و خبری از او ندارم. بیش از این برفراق و دوری او نمی توانم صبر کنم.

جنید گفت: «علیک بالصبر»؛ صبر پیشه کن!

لطایف تاریخی

ادعای پیغمبری

شخصی که واحدالعین بود، به کسی که ادعای پیغمبری می نمود برخورد گفت: دلیل آنکه می گویی تو پیغمبر هستی چیست؟ چه معجزه ای داری؟ گفت: معجزه من این است که الان چشم سالم تو را بیرون می آورم و آن وقت از خداوند مسئلت می کنم که هر دو چشم تو را کاملاً شفا داده، از هر دو چشم بینا شوی. گفت: لازم نیست آمنّا و صدّقنا.

گوهر وحی / لطایف قرآن

آزادکردگان خدا

روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که فرمود، خلقان در قیامت بر طبقات باشند، بعضی آنان باشند که بی حساب و کتاب به بهشت روند، و آن، پیغمبران باشند، و دیگران را حساب کنند. آن را که حَسَنات بیش از سیّئات باشد به بهشتش بَرَند و آن را که در مقابل و برابر باشد، خدای تعالی فرماید تا مدتی در عرصاتِ قیامتش بدارند، و آنگه به بهشتش برند.