لطایف قرآنی

مهمان زیرک

در بغداد میهمانی به خانه شیخی آمد. شیخ به مرید خود گفت: «ویطعمون الطعام». (سوره ی انسان، آیه ی8) «به فکر غذا باش» مرید گفت: «وجوه یومئذ ناضرة». (سوره ی قیامت، آیه ی22) «با کمال میل اطاعت می کنم» شیخ گفت: «هل أتاک حدیث الغاشیة». (سوره ی غاشیه، آیه 1) مرید زین اسب را برداشت تا به بازار برد و بفروشد. از قضا بادی شدید وزیدن گرفت و زین را در شط انداخت. نا امید برگشت. شیخ چون مرید را دست خالی دید، گفت: «إذا وقعت الواقعة». (سوره ی واقعه، آیه ی1) واقعه و اتفاقی رخ داد! مهمان که مردی تیزهوش و زیرک بود، فوراً دست به دعا برداشت و گفت: «اللّهم ربّنا أنزل علینا مائدة من السمآء». (سوره ی مائده، آیه ی 114) «خداوندا! روزی ما را از آسمان فرو فرست»

لطایف قرآنی

درمان با قرآن

مردی یهودی از حکیمی پرسید: خداوند در قرآن به پیامبر اسلام گفته است: «لا رَطبً وَ لا یابِسً اِلاّ فی کتابً مُبین». (سوره انعام، آیه59)

حال بگو بدانمِِ« علم طبّ »در کجای قرآن آمده است؟

حکیم بدون تأمّل گفت: در «کلوا و اشربوا و لا تسرفوا». (سوره اعراف، آیه 31)

لطایف قرآنی

شوخی پیامبر(ص)

روزی صفیه دختر عبدالمطلب که عمّه رسول گرامی اسلام(ص) است، نزد آن حضرت آمد و در حالی که پیر شده بود، گفت:

«یا رسول الله! دعا کن تا من به بهشت بروم».

رسول خدا(ص) فرمود: «زنان پیر به بهشت نخواهند رفت».

صفیه از نزد حضرت برگشت و می گریست.حضرت تبسمی کرد و فرمود: «به او خبر دهید که اول پیر زنان جوان شوند، آنگاه به بهشت روند چرا که خداوند می فرماید:

«إِنَّا أَنشَأنا هُنَّ إنشأَء فَجَعَلنا هُنَّ أَبکَارأً»

ما زنان را در دنیا بیافریدیم آفریدنی. سپس آنها را دختران بکر و دوشیزه خواهیم گردانید.(در آخرت)

لطایف قرآنی

فقیر و مأمون

فقیری نزد مأمون آمد و گفت: فقیرم. مأمون گفت: ما همه فقیر هستیم. چنانکه خداوند می فرماید: «یا ایها الناس انتم الفقراء؛ ای مردم! شما همگی فقیر و نیازمند هستید».(سوره فاطر، آیه 15)

لطایف قرآنی

وزیر زیرک

روزی ابوالعیناء به احمد بن ابی داود که وزیر مأمون بود شکایت برد از آنکه دشمنانش، که در ایذاء او دست، یکی کرده بودند. احمد گفت: ید اللّه فوق ایدیهم (سوره فتح، ایه 10) دست تصرّف خدا بالای دستهای ایشان است.

ابوالعیناء گفت: مکر و حیله های آنان نیز عظیم است.

احمد گفت: لا یحیق المکرُ السِّئُ الاّ باهله (سوره فاطر، ایه 43)

مکر مردمان بد باز نمیگردد مگر به خود مکر کنندگان.

ابوالعیناء گفت: ایشان بسیارند و من تنها و بیکس هستم.

احمد گفت: کم من فئةٍ قلیلةٍ غَلَبَت فئةً باذن اللّه (سوره بقره، ایه 249)

چه بسیارند گروه اندک که غلبه کنند بر گروه بسیار به فرمان خداوند.

لطایف قرآنی

حکم لازم الاجرا

در زمان خلافت مأمون، شخصی خلافی کرد. امر به گرفتاریش شد. او فرار کرد، برادرش را گرفتند و نزد مأمون آوردند. مأمون به او گفت: برادرت را حاضر ساز و گرنه تو را به جای او به قتل خواهم رساند.

آن شخص گفت: ای خلیفه! اگر سرباز تو بخواهد مرا بکشد و تو حکمی بفرستی که مرا رها کند، آیا آن سرباز مرا آزاد می کند یا نه؟!

لطایف قرآنی

طفیلی و قرآن

از طفیلی پرسیدند: کدام سوره برای تو شگفت انگیز است؟

گفت: سوره مائده! (مائده به معنی سفره آراسته از غذا است)

پرسیدند: کدام آیه؟

گفت: آیه: «ذرهم یأکلوا او یتمتعوا؛ بگذار آنها بخورند، و بهره گیرند»! (سوره حجر، آیه 3)

گفتند: دیگر کدام آیه؟

گفت: آیه: «...ادخلوها بسلام آمنین؛ داخل این باغها شوید با سلام و امنیت» . (سوره حجر، آیه 46)

باز هم گفتند: پس از آن، کدام آیه را دوست داری؟

گفت: آیه: «و ما هم منها بمخرجین؛ و هیچگاه از آن اخراج نمی گردند»! (سوره حجر آیه 48)

لطایف قرآنی

تواضع امام

حسن بن علی(ع) راگذری بربینوایان افتاد که پاره های نان پیش روداشتند و می خوردند. امام را دعوت به طعام خویش نمودند. امام با آنان نشست و خورد. آنگاه سوار بر مرکب شد و فرمودند: «اِنَّ اللّه لا یحِبُّ مَن کانَ مُختالاً فَخُوراً؛ همانا که پروردگار، متکبر فخر فروش را دوست ندارد» (سوره نساء، آیه 36).

لطایف قرآنی

پاسخ دندان شکن

روزی یک یهودی به حضرت علی(ع) گفت: هنوز پیامبر شما را دفن نکرده بودند که اختلاف در میان شما پیدا شد.

حضرت فرمود: اختلافی که در میان ما پیدا شد از فراق او بود نه در دین او، حال آنکه پاهای شما هنوز از گل و لای نیل خشک نشده بود که به پیغمبر خود گفتید:

«اجْعَلْ لَنا اِلهاً کَما لَهُمْ آلِهَة؛ برای ما خدایی پیدا کن همچنان که بت پرستان را خدایانی است.»

آن یهودی از این جواب منفعل شد.

لطایف قرآنی

غرق حتمی

یکی از اکابر به صاحب عبّاد رقعه ای نوشت در شفاعت و حمایت ظالمی که مستوجب قتل شده و قتل وی براین وجه قرار یافته بود که او را در حوض آب، مکرّر غوطه دهند تا وقتی که بمیرد؛ صاحب عبّاد در جواب رقعه آن بزرگ، این آیه را نوشت:

«ولا تُخاطبنی فی الّذین ظَلَموا إنَّهُم مُغرَقون؛ در مورد (خلاص) آنها که ظلم کردند با من خطاب مکن که ایشان غرق شوندگانند.» سوره هود، آیه 37.